Уладзіміравіч, брат Яраслава Мудрага, князь тмутараканскі і чарнігаўскі, які, па летапісных звестках, атрымаў перамогу ў адзінаборстве з касожскім князем Радзедзем.

Раман Святаслаўліч — унук Яраслава Мудрага, князь тмутараканскі (забіты ў 1079 г.).

...ад старага Уладзіміра да Ігара сягачаснага... — ад Уладзіміра Манамаха (1053—1125) ці Уладзіміра Святаславіча (пам. у 1015 г.), вядомага сваімі шматлікімі паходамі супраць ворагаў Рускай зямлі, да Ігара Святаславіча ноўгарад-северскага (1151 —1202).

...салоўкай па дрэву выдумнаму... Дрэва выдумнае - метафарычны выраз, які абазначае дрэва паэзіі, дрэва песень.

Траянавы сочачы след... — існуюць розныя думкі вучоных адносна паходжання слова «Траян». Яно сустракаецца ў «Слове» яшчэ тры разы: «Былі векі Траянавы», «Дзевай узышла на зямлю Траянаву», «У сёмы Траянавы век». Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што тут маецца на ўвазе шлях рымскага імператара Траяна (53-117), з паданнямі аб якім звязаны «Траянавы валы» на Украіне і ў Румыніі.

Велес, або Волас — язычніцкі бог дастатку і багацця, апякун мастацтва.

Сула — левы прыток Дняпра.

Трубы трубяць у Ноўгарадзе... — маецца на ўвазе Ноўгарад-Северскі, на р. Дзясне.

Пуціўль — невялікі горад Ноўгарад-Северскага княства.

Кметы — тут: добрыя, выпрабаваныя воіны.

Дзіў — міфічная птушка, у дадзеным выпадку варожая рускім.

Пасулле — пагранічная з палавецкім стэпам вобласць па р. Суле.

Сураж — цапер г. Судак.

Корсунь — г. Херсанес.

Тмутараканскі балван — магчыма, адна са статуй, якія былі збудаваны ў III ст. да н. э. у гонар язычніцкіх багоў на Таманскім паўвостраве каля Тмутаракані, або пагранічны слуп, камень.

Алегава гняздо харобрае... — аўтар «Слова» мае на ўвазе родзічаў князя Алега Святаславіча, дзеда князя Ігара, якія прымалі ўдзел у паходзе супраць полаўцаў.

Гза, Канчак — палавецкія ханы.

..хочуць прыкрыці два сонцы... — г. зн. два князі — Ігар і Усевалад.

Глебаўна — жонка Усевалада Святаславіча Вольга.

Барыса ж Вячаслаўліча нядобрая слава на суд прывяла на апошні.. — Барыс Вячаслаўліч — унук Яраслава Мудрага, загінуў у бітве на Няжацінай ніве (каля Чарнігава) у 1078 г.

3 таей жа Каял-ракі Яраполк палялеяў... — адно з цёмных месц «Слова».

Алег Гарыслаўліч — Алег Святаславіч (пам. у 1115 г.), дзед Ігара. Міжусобіцы гэтага князя прынеслі многа гора Рускай зямлі, за што яго ў народзе і празвалі Гарыславічам.

...жыццё Дажджбожага ўнука... — г. зн. рускага народа.

Карына, Жэля — міфічныя вобразы, якія ўвасаблнюць плач, смутак.

...наводзячы смагу людзям у полымі рогу... — маецца на ўвазе якісьці пахавальны звычай.

...пабыло каля Плеснеску на балоні, каля нетраў Кісані... — цёмнае месца, адно з самых цяжкіх у сэнсе тлумачэння.

Бусавы часы... — Бус — відаць, адзін з вядомых сваімі перамогамі палавецкіх ханаў.

...помсту лялеюць Шараканаву... Шарукань — палавецкі хан (дзед Канчака), які пацярпеў паражэнне ад рускіх войскаў у 1106 г.

«О мае сыноўцы, Ігару і Усеваладзе!..» — сыноўцы — пляменнікі; тут у больш шырокім сэнсе, бо на самай справе Ігар і Усевалад былі стрыечнымі братамі Святаслава, старэйшага ў родзе.

...з магутамі і з татранамі, і з шальберамі... — некаторыя даследчыкі «Слова» лічаць, што гэта назвы плямён цюркскага паходжання, якія служылі ў чарнігаўскім войску.

Рымаў — горад, захоплены і зруйнаваны полаўцамі пасля перамогі над Ігарам.

Туга і нудота Глебаву сыну! — маецца на ўвазе пераяслаўскі князь Уладзімір Глебавіч, які неўзабаве пасля заняцця Рымава быў цяжка паранены ў баі з полаўцамі.

Княжа вялікі, Усеваладзе! — Усевалад III Юр'евіч «Большое Гнездо» (1154—212).

...удалымі Глеба сынамі... — дзецьмі князя Глеба Расціславіча Усеваладам і Уладзімірам.

Ты, буй-Рурыча, й Давідзе!.. — Рурык — князь перамышльскі, Давід — князь смаленскі; абодва браты Распіславічы — удзельнікі паходу супраць полаўцаў у 1183 г.

Галіцкі Асмамысле Яраслаўле! — магутны галіцкі князь.

Угорскія горы — венгерскія Карпаты.

...буй-Рамане, і Мсціслаўле! — відаць, маюцца на ўвазе Раман Мсціславіч, князь уладзіміра-валынскі (1169—1202?), і яго стрыечны брат Мсціслаў Яраславіч, князь луцкі (пам. у 1226 г.).

Хінова, Літва, Дарамела, яцвягі... — тут: народы і плямёны, з якімі ваяваў Раман Мсціславіч; хінова — відаць, славянская назва гунаў; яцвягі, дарамела — літоўскія плямёны. Рось — правы прыток Дняпра. У той час — пагранічная з палавецкім станам рака.

Інгвар і Усевалад і ўсе тры Імсціслаўлічы — не благога гнязда птахі шасцікрылыя... — маюцца на ўвазе браты Інгвар і Усевалад Яраславічы, а таксама, відаць, сыны Мсціслава Ізяславіча — Раман, Святаслаў, Усевалад — князі валынскія. Эпітэт «шасцікрылыя» ідзе ад асаблівасці апярэння крылаў сокала.

Ізяслаў Васількавіч — праўнук Усяслава полацкага, які адзіны з усіх знясіленых міжусобіцамі полацкіх князёў «перабіў» дзедаву славу, здолеў даць адпор літоўцам, аднак сам загінуў у бітве з імі ў 1185 г.

Не было тут брата Брачыслава, ні другога Усевалада... — тут маецца на ўвазе князь ізяслаўскі і віцебскі Брачыслаў Васількавіч. Усеваладам памылкова названы ў перакладзе, як і ў тэксце «Слова», Усяслаў Васількавіч, князь віцебскі (другі таму, што раней у «Слове» ўпамінаецца яго прадзед Усяслаў Брачыславіч).

У сёмы Траянавы век жэрабя кінуў Усяслаў аб дзяўчыне, мілай сабе... — сем - эпічнае абазначэнне даўнасці; жэрабя кінуў... аб дзяўчыне мілай... — тут: выклік, што кінуў лёсу Усяслаў, які ў час паўстання кіяўлян супраць іх князя заняў кіеўскі пасад.

Ад іх скочыў зверам дзікім... — калі Ізяслаў у саюзе з польскім каралём Баляславам выступіў паходам супраць Усяслава, той кінуў кіеўскае войска і ўцёк з Белгарада ў Полацк.

Хорсу ваўком шлях перабягаў... — перабягаў шлях да ўсходу сонца. Хорс - язычніцкі бог сонца.

...але хобаты іх паасобку калышуцца... — тут маецца на ўвазе адсутнасць згоды паміж братамі Рурыкам і Давідам.

Яраслаўна — Ефрасіння, дачка галіцкага князя Яраслава Уладзіміравіча Асмамысла, жонка Ігара.

Аўлур — полавец, які разам з Ігарам уцёк на Русь.

...князю Расціславу маладому... — князь Расціслаў Усеваладавіч, які, ратуючыся ад палавецкай пагоні, утапіўся ў р. Стугне (прыток Дняпра) ва ўзросце 22 гадоў.