Литвек - электронная библиотека >> Алесь Гарун >> Поэзия и др. >> Матчын дар >> страница 3
        Вы — бойкі братняе чарнейшыя прарокі,
        Бяз звады вам, нашэптаў, падтыканства
        Нямілы Божы сьвет, ня ясны, не шырокі.
Ня просім вас! Ня трэба вашай згоды!
Свае вялікае дзядоўскае багацьце
Хаваем мы; ад Бога ўсе народы
I бацькі аднаго ўсе дзеці — людзі, брацьця.
        Адкуль вы к нам? Чыйго племя і роду?
        Зь якіх краёў прыйшлі бяз праўды і бяз сэрца?
        І што вам з нас, ад нашага народу?
        Чаму так жычыце яму хутчэй памерці?
Га! Знаем вас, атручаньня найміты:
Вы — служкі чорныя Ясьнейшага Мамона,
Вы — мора бруд ля берагу намыты;
Бяз дум і без мазгоў, вы — золата бяз звона.
         Зь якіх краёў прыйшлі бяз праўды бяз сэрца?
         Чаргою воўчаю зьяўляецесь усюды,
         Дзе клічуць вас для крыўды, для націску
         На праўду вечную… Вы… імя вам Іуды!
Ідзіце ж проч! Бясплодна ваша трата
На ласкі лісьсія. Пакіньце слова «брат»!
Вы цяжкі сон. Каты… Вы горай ката!
Кругом праклятыя, вам бацька, брат — дукат!

11. Песьня-звон


Гэй ты, маці, родна мова,
Гэй ты, звон вялікі, слова,
               Звон магучы,
               Звон бліскучы,
               З срэбра літы,
               З злота зьбіты,
               Загрымі ты,
                     Загрымі!
Гэй, званар, званар, мой пане,
Бій у звон, як змогі стане,
               Без спачынку,
               Безупынку,
               Потам зьліты,
               Ім умыты, —
               Бій, звані ты,
                     Бій, звані!
Гэй, гусьляр, пясьняр, мой браце,
Грай, сьпявай у полі, ў хаце,
               Дзе гарота,
               Дзе галота,
               Дзе нясыты,
               Дзе няўмыты.
               Ім спыні ты,
                     Жаль спыні!
Струны хай грымяць і рвуцца,
З болю, з гневу. Хай сьмяюцца
               Разам зь імі,
               Не чужымі,
               Голас чысты,
               Залацісты,
               Зь імі зьлій ты,
                     Зь імі зьлій!..

12. Я. Коласу


Усе з аднэй мы выйшлі нівы,
I сейбіт нас адзін кідаў,
I кожан з нас той дзень шчасьлівы
Ў сваёй душы благаслаўляў.
        А вецер быў. I хто цяжэйшы,
        Астаўся там, куды упаў,
        А хто, як я, хто быў лягчэйшы,
        Ў далёкі сьвет павандраваў.
Бо сейбіт ёсьць другі на небе,
Што судзіць нам гады і дні, —
I ты узрос на роднай глебе,
Пусьціў глыбока карані.
         Здалеў, браток, на сьвет прабіцца
         Спраміж сьвірэпкі і асок!
         I можам мы табой гардзіцца,
         Прыгожы, слаўны Каласок.
Цьвіці ж, расьці, буйней надзіва
Ў сям’і прыгожых васількоў.
З тваіх зярнят хачу, праўдзіва,
Убачыць поле каласкоў.

13. Песьня


На чужой староначцы
Заняпаў душой,
I згубіў здаровейка,
І згубіў спакой.
Не глядзелі б вочанькі
На нялюбы сьвет,
Маладое радасьці
Прападае сьлед.
         На чужой староначцы
         Не цьвітуць сады,
         Не сьпяваюць птушачкі.
         Не лятуць сюды.
         І чужое лецейка
         Для мяне — зіма,
         I чужога сонейка
         Для мяне няма.
На чужой староначцы
Не шумяць лясы
І няма прыгожасьці
Ў палявой красы.
Замірае душачка
На чужой зямлі,
А дамоў вярнуціся
Не ў маёй валі.
         Дзе ж вы, ніўкі родныя
         I дубовы шум?
         Засьпявайце голасна,
         Каб пазнаў, пачуў.
         Ўскаланіце песьняю
         Векавечных сноў,
         Ўскаланіце душачку,
         Ўскаланіце кроў.

На чужыне

14. У выгнаньню


Край чужы — за веру кара —
Сьнег, мароз ды горы.
Белы сьвет, як чорна хмара,
Заступілі горы.
         Край чужы… I ты чужынец
         Ўсім, ня свой здаесься:
         Ходзіш скрозь, як той адзінец
         Старакосны ў лесе.
Ходзіш ты, ніякай мэты,
Так, — абы цягацца,
Знаць сабе: жывеш яшчэ ты…
Для чаго ж, спытацца?
         Хто цябе спагадным сэрцам
         Да сябе прытуле?
         Хіба з стрэльбы чужаверца
         Чужаніца-куля.
Хто цябе спаткае міла,
Ў дом папросіць гожа?
Хіба дол, адно магіла
Разгарнуцца можа.
         Што з таго — часамі сьніцца
         Край, ў якім радзіўся?
         Толькі мусяць сьлёзы ліцца, —
         Лепі б і ня сьніўся!

15. Вясельле


Гэй, гуляй, ня думай,
Не глядзі панура!
Засьпявай, заіграй,
Загудзі віхурай!
         Грошы ёсьць! Сала ёсьць!
         Бутэль манаполькі…
         Ты ня стой, трунак свой,
         Пій, гуляй і — толькі!
Былі мы… Жылі там —
На роднай краіне…
А цянер тут — як зьвер…
Жыцьце наша гіне.
         Гэй, гуляй, налівай!
         Будзем піці, браце!
         Што у нас? Цяжкі час?
         Э! аб чым казаці!
Га-га га! Бач, нага
Сама ў бокі скача,
Заіграй, засьпявай!..
Не, брат: сэрца плача…
         Дайце мне, дайце мне
         Кварту не пустую, —
         Я маё, я сваё
         Сэрца пачастую.
От дык так! От дзе смак!
Эх ты, ведзьма-доля!
Яшчэ — не, мала мне…
Налівайце болей!
         Гэй, крычы, не маўчы,
         Сэрцу дай пацеху!
        
ЛитВек: бестселлеры месяца
Бестселлер - Арт Гаспаров - Искусство комплиментов: как с помощью магии слов ловко очаровывать людей - читать в ЛитвекБестселлер - Андерс де ла Мотт - Опасная находка - читать в ЛитвекБестселлер - Карисса Густафсон - Верни себе свою жизнь. 7-недельная программа по преодолению стресса, депрессии и тревожных состояний, основанная на АСТ-терапии - читать в Литвек