Галіна Каржанеўская 

Не можа быць   

П'есы для дарослых

Не можа быць!

Сцэнічная гумарэска для дарослых Дзейныя асобы:

Дзейныя асобы:

АСА

ПЧОЛКА

МАТЫЛЬ

СМОЛКА, МЕДУНІЦА,

РАМОНАК ЗВАНОЧАК, іншыя кветкі;

КАРОВА

Карціна 1.

Квітнеючы луг. На сонца напаўзае хмара. П ч о л к а ў фартушку і з вядзерцам заклапочана пазірае на неба.

ПЧОЛКА. Хмара… Каб знаў не намокнуць. А ў маім вядзерцы – в на дне.

З’яўляецца А с а ў какетлівым празрыстым жоўтым уборы і з сумачкай.

АСА. Усё шчыруеш? Адпачыла б, сяброўка.

ПЧОЛКА. Адпачну, як сонца зойдзе.

АСА. Прырода проста звар’яцела. Лета – не лета і зіма – не зіма… Так яны ўвогуле могуць зраўняцца, і тады настане альбо суцэльная позняя восень…

ПЧОЛКА. Альбо ранняя вясна, калі і холадна, і голадна…

АСА. І тое, і другое кепска. Нам, легкакрылым, нельга без цяпла і сонца.

ПЧОЛКА. І без працы таксама.

АСА. Гледзячы якой. Калі з рання да цямна – прабачце, я не рабыня Ізаўра.

ПЧОЛКА. Кожнаму – сваё (уздыхнула).

АСА. Я ж табе прапаноўвала – падпішыся пад мяне, створым цэлую сетку. Дабаўкі – гэта залатое дно! Падпішашся?

ПЧОЛКА (пазіраючы ўгару). Капае.

АСА. Табе здалося.

ПЧОЛКА. А я гавару – капае. Во, глядзі… Давай перачакаем.

Яны хаваюцца пад лапух, пры гэтым Аса зачапілася і парвала спаднічку. А-а, блін! Першы раз апранула, можна сказаць!

ПЧОЛКА. Па шву парвалася, зашыеш.

АСА. Я не з тых, хто зашывае падранае. Не каралеўская гэта справа.

ПЧОЛКА. Я і калготкі ўвесь час зашываю…

АСА. А я зноў на дыету села.

ПЧОЛКА. І што?

АСА. Ужо ёсць вынікі. Талія стала вузей на паўсантыметра!

ПЧОЛКА. Так пераламацца можна…

АСА. Хутчэй ты пераломішся, цягаючы свае вёдры… Кожнай кветцы кланяцца – не, гэта не па мне.

ПЧОЛКА. Калі трэба, то і пакланюся. З мяне шапачка не ўпадзе.

АСА. Нездарма цябе кветкі гэтак любяць. (Паўза.) Дарэчы, ці чула? У іх там скандал: Матыль са Смолкай разышліся.

ПЧОЛКА. Разышліся ці развяліся?

АСА. Спытай у іх.

ПЧОЛКА. Ёсць у мяне час у чужое жыццё лезці!

АСА. Ну так. Тут бы сваё да давесці ладу. (Паўза.) Зірні, ідуць! Лёгкія на паміне. (Прыхоўваюцца.)

Ідуць С м о л к а     і     М а т ы л ь. Трымаюцца адчужана,

Смолка ўсхліпвае.

СМОЛКА. Дзе мае вочы былі? Чым я думала?

МАТЫЛЬ. Чым, чым… Тым жа, чым усе закаханыя думаюць.

СМОЛКА. Лета толькі пачалося, а жыццё ўжо сапсаванае…

МАТЫЛЬ. Бо ліпучая занадта.

СМОЛКА (абураная). Я, я ліпучая?! Я Смолка, а не ліпучка! Ты сам мне праходу не даваў! Дзень і ноч чапляўся! Ды я расцвісці толкам не паспела, як ты аднекуль зваліўся на маю галаву!

МАТЫЛЬ. Правільна. Мяне карова хвастом збіла, вось і зваліўся. Я зусім не цэліўся, каб упасці акурат на цябе.

Аса з Пчолкай ціха смяюцца, заціскаючы раты.

СМОЛКА. Выхадзіла яго, вылечыла, адкарміла… І во – падзяка!

Вер пасля гэтага мужчынам.

МАТЫЛЬ. А-а, з табой гаварыць!.. (Збіраецца пайсці.)

СМОЛКА. Давай, давай! Бяжы да сваёй паласатай! Даўно цябе чакае.

ПЧОЛКА (штурхае Асу ў бок, шэптам). Пра цябе.

АСА. Ціха!

СМОЛКА. Тая непераборлівая, усе ведаюць...

ПЧОЛКА (скрозь зубы). Ты мне адкажаш, даражэнькая, за такія словы...

СМОЛКА. Але там не разгуляешся! Там цябе ўміг запрагуць і ваду вазіць будуць. Калі чмяля па руках-нагах скруціла, то цябе…

МАТЫЛЬ (пацепваецца). Усе вы добрыя. Пакуль спіцё.

ПЧОЛКА (шэптам). Чыстая праўда!

СМОЛКА. З-за каго я плакала? З-за каго слёзы ліла?

МАТЫЛЬ. Ты ў мяне пытаешся?

СМОЛКА. У госпада Бога.

МАТЫЛЬ. Дык ён няхай і адказвае. А не магу тут болей з табою мокнуць.

Матыль залазіць пад лапух – і натыкаецца на Пчолку з Асою.

АСА (шыпіць). Ану вымятайся адсюль!

ПЧОЛКА. Ён жа намокне.

АСА. Як намокне, так і высахне. А мне лішнія сцэны не да чэго.

ПЧОЛКА. Раней ты не баялася ніякіх сцэн. Сама іх устройвала.

МАТЫЛЬ. І якія!

Смолка пачула шэпт і зазірнула пад лапух. Пры гэтым згледзела, як Матыль абшчаперыў талію Асы.

СМОЛКА. А-а, тут цэлае асінае гняздо! Акапаліся!

МАТЫЛЬ. Я паляцеў. (Знікае.)

ПЧОЛКА (вызіраючы). Ды ўжо няма ніякага дажджу. (Выходзіць са сховішча.) Ой, вядзерца забылася! (Бярэ вядзерца і пачынае працаваць.)

Аса робіць выгляд, што цалкам занята сваёй сумачкай.

СМОЛКА (пагрозліва). Вы чым там займаліся?

АСА (нявінна). З Пчолкай?

СМОЛКА. У некаторых істотаў сумлення ні вось столечкі (паказвае). Ні грама, ні паўграма...

АСА. Пры чым сумленне, калі жыццё кароткае? Колькі таго лета! І ўвогуле... Ёсць навіна, для некаторых непрыемная. Заўтра пачынаюць касіць луг.

СМОЛКА. Заўтра?!

АСА. А што? Даўно пара. Ну, мне пара, дарагуша. (Пайшла, напяваючы “Вот и лето прошло, словно и не бывало”...)

Карціна 2.

Р а м о н а к   з   М е д у н і ц а й прыселі на траву. Рамонак з блакнотам і гусіным пяром.

РАМОНАК (натхнёна). “Медуніца, медуніца, непагоды не баіцца...” Ну як?

МЕДУНІЦА. Гучыць-то хораша... Але як з праўдай жыцця? Мы, кветкі, баімся і граду, і спёкі, і каровы...

РАМОНАК. Ды ўсяго мы баімся. Але ж гэта, зразумей, проза. А паэзія... Паэзія – гэта калі ты адкрыты цэламу свету... Разумееш? Вось так, (паказвае) наросхрыст.

МЕДУНІЦА. Глядзі, прастудзішся...

РАМОНАК. Не перабівай. (Думае.) “Медуніца, медуніца, ты на лузе, як царыца”. Во, знайшоў!

МЕДУНІЦА. Зноў хораша. І зноў няпраўда. Царыца – гэта калі півоня альбо вяргіня, а я простая лугавая кветка.

Ідзе ўсхваляваная Смолка.

СМОЛКА (сама сабе). Не можа быць!.. Не можа быць!..

МЕДУНІЦА (жартам). А я лічу, што вельмі нават можа. (Смолка не рэагуе.) Эй, Смолка!

РАМОНАК (шэптам). У яе стрэс на любоўнай глебе.

МЕДУНІЦА . На голы лес, гэтыя стрэсы…

СМОЛКА (сабе). Сто нязробленых спраў… А я як апошняя дурнічка… раскісла... разнюнькалася... Перад кім?

МЕДУНІЦА. Зусім, бедная, не ў сабе…

СМОЛКА (як прачнуўшыся). Дзе наш ціхоня?

МЕДУНІЦА. Хто?

СМОЛКА. Званочак. Ён у нас адказвае за апавяшчэнне.

РАМОНАК. Што здарылася?

МЕДУНІЦА. Штосьці, відаць, сур’ёзнае...

СМОЛКА. Вечарам збіраем актыў. Будзе сход. (Рамонку.) Збяры ты, калі ласка.

Набліжаецца Пчолка з вядзерцам, нагінаецца да кожнай кветкі.

Медуніца падбегла і абняла яе.

МЕДУНІЦА. Добры дзень, працаўніца ты наша!

ПЧОЛКА. План павялічваюць і павялічваюць… (Кветкам.) Вы сёння пылок здавалі?

МЕДУНІЦА. Здавалі.

РАМОНАК. А я не ахоплены.

МЕДУНІЦА (Рамонку). Табе што сказалі? Бяжы, збірай народ.

ПЧОЛКА. А што такое?

СМОЛКА. Дужа непрыемная навіна. Пакуль