Вечнае імгненне (Леанід Дайнека) Страница 1 - Литвек

Леанід Дайнека Вечнае імгненне

Падрыхтаванае на падставе: Дайнека Л., Вечнае імгненне: Вершы.— Мн.:Маст. літ., 1985.— 94 с., іл. 40 к.

Рэцэнзенты Хведар Чэрня, Уладзімір Скарынкін

НАРОД

Проста ў космас імчым

Ці праполваем градкі,

На футболе крычым

Для нервовай разрадкі,

Ладзім новы завод,

Каб там сталь забурліла.

Мы — народ. Мы — народ.

Мы — галоўная сіла.

Косім луг па расе.

Крочым штольняю цеснай.

Помнім, хоць i не ўсе,

Сваіх прадзедаў песні.

Плачам, сціснуўшы рот,

Ля бацькоўскіх магілаў.

Мы — народ. Мы — народ.

Мы — галоўная сіла.

Мы — граніт і метал.

Мы — пяшчота і ласка.

Мы — разгневаны шквал.

Мы — дзіцячая казка.

Мы — алмазная грань.

Зорных дзён узыходы.

Не зблудзі. Не адстань.

Стань часцінкай народа.

* * *

Я хацеў бы пражыць на зямлі

Так, як бацька з дзедам жылі.

Я хацеў бы зямлю разумець,

Да работы ахвоту мець,

Есці чэсна здабыты хлеб,

Бачыць радасць у кожным доме.

А калі спатыкнуцца, дык лепш

Спатыкнуцца аб сонечны промень.

ЛЕНІНСКІЯ СЛОВЫ

Калі спяваюць трубы аб паходзе

І грозны вецер валіць напавал,

Мы да цябе салдатамі прыходзім,

Гарачых слоў бяссонны арсенал.

І змрочныя яснеюць краявіды.

І люты вораг нікне на вачах.

Я, як ружжо з вайсковай піраміды,

Бяру ў дарогу словы Ільіча.

МАЯ ЗЯМЛЯ

Твае пралескі не завянуць.

Ідзі шляхамі новымі,

Мая зямля, мая славянка

З вачамі васільковымі.

Заўсёды пець тваім цымбалам.

Мне ў іх бяссмерце верыцца.

Ты над вайны дзевятым валам

Свае пранесла ветразі.

Цябе ламалі i тапталі,

Цябе жалезам нішчылі.

Крывёй сыноўняй адпалала

Зара твая агністая.

Імчаць удаль твае машыны,

Шумяць лясы высокія,

Гудуць над морам канюшыны

Чмялі залатавокія.

Капаеш соль.

Пампуеш нафту.

Станкоў гартуеш мускулы.

Даеш крылатым касманаўтам

Імёны беларускія.

Хай вечары твае і ранкі

Цвітуць красой вясноваю,

Мая зямля, мая славянка

З вачамі васільковымі.

* * *

Лясы — снегавыя палацы.

Палі — палатняны сувой.

Зіма — мая хросная маці,

Бо я нарадзіўся зімой.

І матчына сэрца балела.

І горкія слёзы цяклі:

«Завеі...

А дроў ні палена.

Замерзне, напэўна, малы...

Завеі...

А бацька на фронце.

Ці вернецца ён у сяло?

Не ўбачым, сыночак, мы сонца —

Снягамі яго замяло».

Ні разу не злётаўшы ў вырай,

Я ціха б, як птушка, сканаў,

Калі б не было брыгадзіра,

Што даў нам у дровы каня.

Калі б не маўклівы той дзядзька,

Што гэтыя дровы прывёз.

Усім ім вялікае дзякуй

За тое, што я не замёрз.

Я рос паміж снегу і дыму,

Нязломлены лютасцю зім.

Мяне адагрэла Радзіма

Пад сэрцам вялікім сваім.

ЭСКІЗЫ ПЕРАМОГІ

Галодны, паранены, босы,

Ідзе салдат ледзь жывы.

Фашысцкія кулі, як восы,

Далётваюць да Масквы.

Згарэла матчына хата.

Вадой не напоіць рака.

Кароткі век у салдата —

На даўжыню штыка.

* * *

Цягнуўся з плугам трафейны конь,

Мух адганяў хвастом-абрубкам.

Запальвала маці ў печы агонь,

Мяне, малога, ўзяўшы на рукі.

Ад гордых салютаў грымела Масква.

Сякерай бацька грукаў, стараўся.

Кроквы ўставалі, як літары «А»,—

Новых дзён алфавіт пачынаўся.

КАРОВА

Было ўсё гэта. Несціхана

Вайна грымела i гула.

Карова з рогам абламаным

Ішла па вуліцы сяла.

Пагрозна ляскаючы стрэльбай,

Каб страх схаваць, схаваць адчай,

За ёю следам, узмакрэлы,

Панура плёўся паліцай.

Ішла сумотная карова

Пад капяжамі весніх стрэх.

Ішла для мясанарыхтовак

У фашыстоўскі чорны рэйх.

І без спачынку, без спачынку

Я на прыгадвала з тугой,

Як хлопчык з хвораю дзяўчынкай

Яе даілі раніцой.

Як дзень пачаўся громам, гулам.

І смерць прыносіў гэты гром.

І як яна хвастом змахнула

Шчарбаты кубак з малаком.

Памерла маці. Бацька ў лесе.

А дзецям ласкі ніадкуль.

Сляпнямі злымі думкі лезлі,

Былі страшней смяротных куль.

І быў на цэлым белым свеце

Адзіны крык, што слепіць зрок,

Адзіны стогн: «Даруйце, дзеці...»

І слёзы падалі ў пясок.

МАРШ МІРУ Ў МІНСКУ

Не хоча ніхто, каб сірэны завылі,

Каб сонца плыло ў маскхалаце.

Давайце з'яднаемся, людзі,

і вырвем

Атамны меч у вар'ятаў.

Хай чыстымі будуць экватар i полюс.

Хай кветкі буяюць па пояс.

Хай зоркі