чараўнічымі вачамі.

Сябруюць нашы вочы між сабой:

Мае цябе нарысавалі ў сэрцы,

А сонца ходзіць праз твае за мной,

Каб на красу тваю лепш наглядзецца.

На жаль, мае рысуюць толькі тое,

Што бачаць, сэрца ж ім пакуль чужое.

25

Хто з-пад шчаслівай зоркі мае лёс,

Той ганарыцца тытуламі можа.

А мне любоў для шчасця ён прынёс,

З ёй самы большы ў свеце я вяльможа.

Нібыта кветкі ў сонечным святле,

Ля ўладара красуюць фаварыты.

А згасне сонца ў вечаровай мгле,

Нахмурыцца ўладар — і ўсе забыты.

Меў ваявода мноства перамог,

Яго імя гучала, як малітва.

Калі ж апошняй дасягнуць не мог —

Забыты ён са славаю ўсіх бітваў.

Маіх заслуг ніхто ніяк не здыме:

Любіў, люблю і буду век любімы.

26

Майго кахання пан! Як твой васал,

Бязмежна вартасцям тваім адданы,

Пісьмовае пасольства я паслаў,

Хоць без дасціпнасці, але з пашанай.

На жаль, прыдатных слоў я не знайшоў,

Каб выканаць пачуцці-летуценні.

Прымі ж маіх гаротнікаў паслоў

І апрані душы сваёй адзеннем.

Магчыма, зоркі, што кіруюць мной,

Вядуць мяне у край нязнаны свету,

Сваёю прамяністаю красой

Маю адзначаць і аздобяць мэту.

Тады і я прызнаюся у тым,

Як шчыра мной ты заўсягды любім.

27

У цяжкай стоме я шукаю ложак,

Каб супачыць і целам і душой.

Ды і адтуль імкнуцца ў падарожжа,

Як пілігрымы, думкі за табой.

У дальні край, пад засцілаю ночы,

Цябе шукаючы, лятуць яны.

Хоць бачу тое, што сляпога вочы,

Але мяне мае мінаюць сны.

Да дарагога ўсюды ёсць дарога,

Рысуе мне замілавання зрок

Твой дзіўны вобраз хараства такога,

Перад якім зіхціць вясёлкай змрок.

Не маю я спакою праз каханне,

Хоць прыйдзе ноч, хоць раніца устане.

28

Ды як жа мне сваёй пазбыцца стомы,

Калі няма патолі мне нідзе?

За мною скруха сцежкаю знаёмай

Праз ноч у дзень, праз дзень у ноч ідзе.

Між днём і ноччу непрыязні многа,

Але і дружбы ў іх бывае шмат,

Калі нясуць мне смутак, і трывогу,

І успаміны незваротных страт.

Каб ублагаць і улагодзіць золак,

Кажу, што ты зіхціш яго красой.

Калі няма у ночы ясных зорак,

Кажу, што ты святліш яе сабой.

Але штодня цяжэй мая пакута,

Але штоночна мой гарчэе смутак.

29

Зняслаўлены людской няпраўдай, лёсам,

У неба шлю я смутак горкі мой.

Але мой лямант не скране нябёсы

З іх абыякасцю, да слёз глухой.

Бывае зайздрасць горш самога ката,

На ўласны скарб забыцца з ёй гатоў.

Зайздрошчу ўсім, надзеямі багатым,

На таленты шчаслівым, на сяброў.

Калі ж цябе, у той хвіліне самай,

Згадаю я, дык стану ўраз другім.

Нібы жаўрук перад нябеснай брамай,

Мая душа табе спявае гімн.

За успаміны пра тваю любоў

Не ўзяў бы я багацці каралёў.

30

Калі на суд маўклівых, горных дум

Я выклікаю дзён мінулых дзеі,

Мяне пякельны агартае сум

Па ўсім, што страцілі мае надзеі.

З маіх вачэй бягуць патокі слёз

За ўсіх, аддадзеных сырой магіле.

Шукаю тых, што ўзяў дачасна лёс,

Што я любіў і што мяне любілі.

Рахунак праглядаючы даўгі,

Жахаюся над ім ад кожнай страты.

І зноў плачу, нібыта за даўгі,

За тое ўсё, за што даваў я плату.

Цябе ж згадаўшы, думаю: «Ізноў

Утраты ўсе ў табе адной знайшоў!»

31

А сэрцы тых, забраны што нябытам,

Я чую ў сэрцы і ў грудзях тваіх.

Тваё аблічча дзіўнае спавіта

Святлом вачэй і водзіркамі іх.

Я горка плакаў на магільных плітах

Па тых усіх, чый дзень дачасна згас.

Цяпер яны прыйшлі ізноў, нібыта

На час кароткі пакідалі нас.

Як бы на схоў яны табою ўзяты,

Для сэрца мілыя, любімыя усе.

І кожны з іх, замілавання варты,

Майго кахання частачку нясе.

Як адлюстровак мною ўсіх любімых,

Ты нада мной пануеш разам з імі.

32

Калі навекі лягу я ў труне,

А смерць мае засыпле прахам косці,

Згадаеш ты як-небудзь пра мяне

І пачытаеш з кнігі гэтай штосьці.

Паэтаў новых, здольных прыйдзе шмат,

Званчэй іх рыфмы будуць незраўнана.

А ўсё ж тваёй я буду ўвагі варт, -

Цябе любіў сардэчна і аддана.

Скажы ўсім ім: «Калі б мой друг не згас

І за жыццём пазнаў бы ліха меней,

Не горш бы ён тварыў за многіх вас,

Не горшым быў бы ў вашым пакаленні.

Шаную вас за гучнасць вашых слоў,

Яго люблю за шчырую любоў».

33

Я неаднойчы бачыў, як світанне,

Пацалаваўшы верхавіны гор,

Шле пазлацістае сваё вітанне

Лугам зялёным, на блакіт азёр.

Я і такое бачыў, як раптоўна,

Аддаўшыся самохаць волі хмар,

Ішоў на захад уладар чароўны,

Схаваўшы сплямлены, як катам, твар.

Так і маё ўзыходзіла свяціла,

Пазалаціўшы мой шчаслівы час.

Так і маё нядоўга мне свяціла,

З ім час шчаслівага кахання згас.

Калі на небе сонца мае плямы,

Чаму ж не быць ім у зямных таксама?

34

Ты мне цудоўны дзень дакляравала,

Каб без плашча ў дарогу я пайшоў.

І ты ж дазволіла, каб хмар навала

Мяне дагнала, твой зацьміўшы схоў.

І што з таго, што дождж утаймаваны,

Табой абсушан збіты бурай твар?

Ці ж то бальзам, што звонку гоіць раны,

А ў асяродку не спыняе жар?

Твая спагада не ўтаймуе сэрца,

Ад смутку зелля мне не прынясе.

Ўсё той жа крыж пакуты застанецца,

А ў сэрцы крыўды застануцца ўсе.

Але ты плачаш. Перлы шчырых слёз

На выкуп крыўд усіх мне лёс прынёс.

35

Ты не сумуй! Усюды хібы ёсць:

На ружах дзіды, твань на дне крыніцы,

Чарвяк нікчэмны блоціць прыгажосць,

А сонца ценем месяца зацьміцца.

Ўсе памыляюцца. І я не мепш,

Даруючы табе грахі цяжкія.

Я грэшны сам, і грэшны гэты верш,

Калі не бачыць хібы ён такія.

Цябе я вінавачу на судзе

І на судзе ж цябе абараняю.

Куды любоў і ненавісць вядзе:

Я сам з сабой вайну распачынаю!

Ты абакраў мяне, цудоўны злодзей,

А я цяпер прашу цябе аб згодзе!

36

Хоць мы ўдваіх з табой дасюль былі,

Адна істота мы ў сваім каханні.

Калі дакор нам выслізне калі, -

Няхай да аднаго мяне прыстане.

Такая доля суджана для нас:

Бягуць асобна нашы каляіны.

Нас пазбаўляе асалоды час,

Крадзе ў