Литвек - электронная библиотека >> Ніл Гілевіч >> Современная проза и др. >> Паланэз Агінскага [Лірыка. Паэмы. 1996 – 2002] >> страница 3
панцыры, скурах –
Атрада капытных,
Разрада панурых.
На выгляд - нязграбы,
У рухах - няўклюдасць.
А ў зрэнках імглістых –
Прадонная лютасць.
Нястрымнаю сілай —
Сляпою, тупою
Ідуць па саване
Цяжэзнай ступою.
Аж жутка - як грузна,
Як грозна прастуюць!
Наскрозь прадзіравяць!
Яшчэ і здратуюць!
Таму - сцеражыся,
Бяскрыўдны, рахманы,
Насельнік саваны,
Багамі хаваны.
Пакуль ты з іх ласкі
Жывы і здаровы –
Схініся з дарогі!
Схініся з дарогі!
1998, сакавік

ПІШЫЦЕ ДЗЁННІКІ, ПАЭТЫ!


Пішыце дзённікі, паэты!
З бясстрашнай фігай у кішэні,
Кляйміце ганьбай прайдзісветаў,
Што так нахабна расшышэлі!
Пішыце, мілыя! I ў скрынку,
У стол хавайце іх, каб потым
Чытач-нашчадак горда ўскрыкнуў:
«Вось быў змагар! Вось быў апостал!
Як не цярпеў ён служкаў здрады,
Што край прадаць былі гатовы!
Якія гнеўныя тырады
Абрынуў ён на іх галовы!..»
Пішыце! I, каб не спазніцца
I не ўпусціць бяздарна шанцу,
Хутчэй бяжыце пакланіцца
I ў ручку цмокнуць запраданцу.
Пасля кульніце дома чарку,
I нават дзве - як пад закуску.
I гэта будзе - ад пачатку
I да канца - па-беларуску.
1997-1998

Я ХАЦЕЎ БЫ АДНО...

Памяці Яўгеніі Янішчыц

Успаміны пра Жэню?
Даруйце, але...
Я не здолею іх напісаць.
Сэрца вугаль-графіт
даастатку скрышыўся,
ад жалю размяклы.
Я хацеў бы адно –
калі дойдзе мой голас –
ёй ціха сказаць:
«Кепска, Жэнечка...
Долю здабыць Беларусі
не можам ніяк мы...»
1998, лістапад

I СПЫТАЕ СУД ВЫСОКІ


I спытае неўзабаве
Суд высокі, грозны:
«Вы чаму другой дзяржаве
Край збывалі родны?
Хто падбіў вас, ніцых духам,
Так распараджацца
Лёсам Маці, што ў пакутах
Прагне долі-шчасця?
Хто даў права скамарохам
Руйнаваць свабоду,
Прывітаную народам
У малітвах Богу?..»
Так няўмольны суд спытае
З валанцёраў здрады.
I ніхто хай не чакае
Ад яго спагады.
1998, снежань

У ЧАКАННІ КРЫГАЛОМУ


Гата здарыцца, напэўна,
На світанні... На світанні
Трэсне радасна і гнеўна
Гром у пойме, за сялом.
Я павінен гэты момант
Не праспаць ні ў якім разе
I пачуць на слых уласны,
Што пачаўся крыгалом.
I пабачыць, I пабачыць,
Як вада напорна хлыне,
Разняволеная ўрэшце
Ад аковаў ледзяных.
Прыгажэйшага на свеце
Я відовішча не знаю,
Чым пачагак крыгалому,
Чым свабоды першы міг.
1970.1999.

НА ЧУЖЫНЕ


У падзямеллі векавых муроў,
Дзе ціш магільная ды морак рэдкі,
На саркафагі змёрлых каралёў
Наведнікі кладуць жывыя кветкі.
Гляджу з журбой на гэты клопат іх –
I зноў пяршыць у горле, як ад смагі.
А дзе ж магілы каралёў тваіх,
Мая краіна? Дзе іх саркафагі?
I каралёў, і мужных ваявод,
Што за тваю змагаліся свабоду?
Чаму іх памяць зведзена на звод,
А гонар кінуты пад ногі зброду?
Гляджу на храмы, плошчы і сады,
На помнікі падзеям і героям ...
Чаму ж чужой гісторыі сляды,
Запаўшы ў сэрца, аддаюцца болем?
Таму што ў іх - і гордасць, і краса,
I веліч славы, і аб шчасці крозы...
Твая ж гісторыя - наскрозь і ўся –
Адны пакуты, гора, кроў ды слёзы.
1982. 1999.

СВІЦЯЗЬ


I.
О Свіцязь, сон неразгаданы
Нябёс, апаўшых на зямлю.
У хвалях, сціху разгадайных,
Святыя воблікі лаўлю.
Мне старажыл сказаў: бывае,
Што ў яснасонечныя дні
Адбітак душ іх усплывае
З крыштальна чыстай глыбіні.
Яна і ён. Нібы на здымку,
Схіліўшы да чала чало,
Яны то ўзнікнуць на хвілінку,
То знікнуць - як і не было.
Штогод тут розны люд дарожны
Стаіць над люстрам хваль тваіх.
Але не кожны, не, не кожны
Меў шчасце-шанц убачыць іх.
А толькі той, хто моцна-моцна
Сам закаханы колісь быў
I, век зжываючы самотна,
Не разлюбіў і не забыў.
II.
Цябе, з Адамам і Марыляй,
Найпекны цуд з усіх азёр,
Сваёй зямлі перыферыяй
Назваў замежны гастралёр.
Ужо прысвоіў! Прыхаўрусіў!
I не падумаў, чорт крывы,
Што ты ёсць сэрца Беларусі,
Душы сяродачак жывы.
Ужо гатовы і ў арэнду
Выгодна здаць цябе. Цябе –
Найпаэтычную легенду
У вечным смутку і журбе.
1998-1999

СВЯТОЧНАЕ


Жаўталістым ранкам, на Пакровы,
У святы багаславёны дзень,
Ты сказала, што закон суровы
Не пакінуў месца для надзей.
I аднак жа, як начны марозік,
Што пад сонцам робіцца вадой,
Растапіўся твой няўмольны позірк
Перад больш высокай праватой.