ЛитВек: бестселлеры недели
Бестселлер - Владимир Николаевич Войнович - Малиновый пеликан - читать в ЛитвекБестселлер - Абрахам Вергезе - Рассечение Стоуна - читать в ЛитвекБестселлер - Евгений Германович Водолазкин - Авиатор - читать в Литвек
Литвек - электронная библиотека >> Сяргей Грахоўскі >> Современная проза >> І радасць i боль >> страница 10
дзеткі,—
Шчасця або драмы
Удзельнікі i сведкі.
Пошукі рамантыкі
Ці звычайнай страсці
Завялі раман такі,
Што гатовы ўпасці
У абдымкі ласкі
Юнакам з Нігерыі
I лічыць за казкі
Нават ночы шэрыя.
Змучаныя снамі
Ў будні, як у святы,
Саграшылі самі
Сціплыя дзяўчаты.
Вось i сталі дамамі,
Жонкамі часовымі,
I гуляюць з самымі
Чорненькімі Вовамі,
Песцяць i мілуюдь
Кожны пальчык любы
I у сне цалуюць
Пушкінскія губы.

Стары млын


Не пытаюся, куды вядзе дарога,
Калі ёсць, дык некуды вядзе...
Пэўна, да млына таго старога,
Што даўно не меле, а гудзе
Толькі вецер у кашах i ў скрынях,
Зарастаюць мохам латакі,
I ляжыць на бэльках, быццам іней,
Пыл калісьці змеленай мукі.
Не, не збіўся. Прывяла дарога.
Млын дрыжыць адбіткам на вадзе.
Пагукаў, але няма нікога,
Нават следу не відно нідзе.
На прантах парэпаліся жорны,
Пацукоў цікуе кот рабы,
На прыступках i ў паддашшы чорным
Стогнуць i жыруюць галубы.
А было ж завознікаў памногу,
Жорны аж да поўначы гулі,
I вазы ў далёкую дарогу
Везлі мліва цёплыя кулі.
Паглядзеў на млын, нібы на страту
Даўніны забытай i нямой,
I сумеўся, разабраўшы дату,
Што забыты млын — равеснік мой.

Завялы васілёк


Пісаў за вершам верш.
Здавалася, звінелі,
Іскрыліся i дыхалі радкі,
Здавалася, на стоптанай панелі
Павольна расцвіталі васількі,
Гарэлі зіхатлівыя вясёлкі,
Туманамі курыліся лугі,
Імчаўся стараною вецер золкі,
I не было ні гора, нi тугі.
Я высякаў i шліфаваў старанна
За словам слова, за радком радок,
Ды неспадзеўна i занадта рана
Маю душу ахутаў халадок.
A прачытаў напісанае ноччу
I разгубіўся раніцай, калі
Слязою затумапіліся вочы,
Вясёлкі згаслі, кветкі адцвілі,
I ўсё здалося хісткім, нетрывалым,
Бясколерным, бязгучным i даўгім,
Схіліўся верш, як васілёк завялы,
Ад холаду i ранняе тугі.

Сцюжы


Ад сцюжы сэрца халадзела
I прамярзала навылёт,
Шурпацела, як тарка, цела,
Не раставаў на вейках лёд.
Не сунімалася завея,
Збівала i валіла з ног,
Здавалася, душа сівее,
А праведных карае бог
За паслушэнства i бязволле,
За непавагу да сябе,
За абыякавасць да болю,
Да гругана, што лоб дзяўбе.
А сцюжы? Сцюжы лютавалі,
Сляпілі вочы ледзяшы,
I часам рэбры прыстывалі
Да пасівелае душы.
Я так настыў у маладосці,
Я навучыўся так цярпець,
Што толькі спадзяюся косці
У крэматорыі сагрэць.

Трывожная ноч


А мне дасюль кашмары сняцца,—
Ніяк збавення не знайду:
Не азірнуцца, не суняцца,
Ніяк не абмінуць бяду.
Яна мяне даўно цікуе:
То даганяе, то вядзе,
Няўжо ca мною i звякуе,
Няўжо сама не прападзе?
Шукаў i не знаходзіў выйсця
З палону выцвілых папер.
Былі даносчыкі калісьці,
Ёсць ананімшчыкі цяпер.
Яны адной жалобнай масці,
Яны адну нясуць бяду.
I будзе найвялікшым шчасцем,
Калі здалёк ix абыду.
Я прачынаюся на золку.
Світае. Сонца узышло,
Кароткі дождж размыў вясёлку,
У шыбы ўдарыла святло.
Куды ні гляну — ззяюць дахі
I ад дажджу, i ад святла.
Усе развеяліся страхі,
I ноч трывожная прайшла.
Сягоння будзе дзень пагодны,
Бо сонца з раніцы пячэ.
I я шчаслівы i свабодны
I прагну жыць і жыць яшчэ.

На схіле дня


Ліловым дымам сцелюцца па ўзгорках
I шапацяць таемна верасы,
Мільгаюць у арэшніку вавёркі,
На дол сцякаюць кропелькі расы,
Сівы туман курыцца над лугамі,
Дзяўбе далёкі дзяцел цішыню,
Буслы плывудь шырокімі кругамі
I плаўна набіраюць вышыню.
На хвоі дагарэў вішнёвы промень,
I небасхіл паволі дагарыць,
Рабіна ледзь трымаецца на строме
I золатам, i полымем гарыць.
Далёкі пах бярозавага дыму
I развітальны голас журавоў
Мяне заўсёды клічуць на радзіму,
I я спяшаюся дамоў.

* * *


Знікалі з крыкам лебедзі ў тумане,
З настылых мальваў асыпаўся цвет.
Ніхто не ведаў, што ў такое ранне
З'явіўся я на белы свет.
I вось ужо канчаецца дарога,
Сплылі, як здані, i мае гады:
За што ні браўся — не паспеў нічога,
I знікну непрыкметна назаўжды.

Аптымістычны фінал


Не распускайся нават перад смерцю —
На безнадзейнай i крутой мяжы.
Няхай ад злосці зарагочуць чэрці,
А ты найлепшы гальштук завяжы,
Зрабі прычоску, як у маладосці,
Адзень адпрасаваны гарнітур,
Збяры сяброў на развітанне ў госці
I не кажы, што блізка да хаўтур.
Не ўспамінай ніколі аб хваробе,—
Ніхто не дапаможа ўсё адно,
I знікні, як марак у чыстай робе
Знікае разам з караблём на дно.

1

Кандзей (жаргон) — штрафны ізалятар.

(обратно)

2

БУР — барак узмоцненага рэжыму.

(обратно)