- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (90) »
выдавецтва, перапісваў разоў з трыццаць! На гэты раз, калі яму «пішацца», ён нібы адыходзіць ад мяне і дзяцей на цэлыя тыдні, месяцы ды лунае ў нейкім іншым свеце.
Зрэшты, калі і не піша, то з Косці карысць малая. Жыццё для яго — матэрыял для сваёй працы. У інстытуце ён дзень і ноч прападаў са студэнтамі. Думала, пойдзе ў творчы водпуск, будзе іначай.
Вось — ён дома. А што змянілася?
Я ведаю, я ўпэўнена: колькасць патрачанага чалавекам часу на рабоце залежыць не ад пасады, узросту — ад характару. Толькі настойлівасць ды ўпартасць даюць вынік. Але ж — як звыкнуцца з паводзінамі мужа?
Ён фанатык сваёй справы. Часта, бывае, пасваруся, нагавару непрыемнага, як вось зараз, аднак жа самы паважаны для мяне чалавек — мой Косця. Яго ўпартасці хапіла б на некалькі чалавек. Мне б яе крыху!..
Іду ў пакой да дзяцей, разумеючы, што раззлавалася на мужа дарма.
— Ма-амачка прыйшла! — кідаецца да мяне сын.— Што прынесла?
— Марынцы лякарства.
— Якое?
— Стрэптацыд.
— Стр-р-р... Стр-р-рыцып?.. Гы, як песня! Цып-цып, мае касаткі, цып-цып-цып, мае цыпляткі!..
— Ах, вы-ыдумшчык ты мой! — хапаю сына ў абдымкі, удыхаю родны, мілы пах: эх, дзеці, што можа быць даражэй на свеце за вас?!
— Ма-ам, а Віця не даваў рабіць мне ўрокі!
— Чаму, сынок?
— А оты я ўжо ўмею гавар-р-рыць з закрытымі вачыма!..
— Не слу-ухай, мама, ён зубы загаворвае!
— А чаму мая пудра рассыпана на стале?
Сын вінавата адводзіць вочы.
— Ён кляксу пасадзіў на сурвэтку і засыпаў яе, каб ты не бачыла! — кажа Марынка.
— Няпр-р-раўда!
— А хто мне чарніліцу перакуліў?
— А ты што на мяне казала?
I пайшло, паехала! Эх, мілыя бунтары мае!.. Неяк памірыла іх.
Узялася за падручнік, каб падрыхтавацца да ўрока; пасля абеду трэба ісці зноў.
— Мама, табе сёння зноў трэ на Пецеў савет?
— Педсавет.
— Не хадзі-і...
— Не, педсавета ў мяне няма. Увесь вечар буду з вамі. Толькі загляну ў школу, правяду адзін урок з дзеткамі.
Сын відавочна радуецца.
— Ма, а Тамарка, што ў замыкальную школу ходзіць, ударыла тут,— Віця паказвае на локаць,— і кажа: калена пабіла!
— У музыкальную, дурненькі, у музыкальную!
3. Хатняя работніца Тося просіць прыдумаць пісьмо свайму кавалеру ў Карэлію. Тося высылае іх заўсёды даплатнымі. Па яе просьбе раблю пад тэкстам прыпіску: «Ляці, маё пісьмо, ляці, а ты, Мішачка, рубель паштару за яго плаці!» Кажа, што каб выйсці замуж, трэба ўладкавацца афіцыянткай у Дом афіцэраў, але больш там у сталовую не набіраюць. Не, тут мне не падрыхтавацца. Прашу Тосю даварыць абед, бяру партфель і выходжу. На падворку бялеюць там-сям лісткі Косцевай паперы, яе хапае дзецям усяго двара на караблікі ды самалёцікі. Пасярод нашага двара — альтанка, абвітая гарошкам. У альтанцы — у цёмна-сініх плашчах і саламяных капелюшах — мужчыны ляскаюць костачкамі даміно. Пад сцяной на лаўцы грэюцца на сонцы суседкі. Машчуся непадалёк ад іх, паглыбляюся ў кніжку. Абрыўкі размоў адной і другой кампаній далятаюць да мяне. — Дзе быў вечарам, Нікіціч? — Дуплет!.. Учора? — Ага! — У гасцях. — Ну і як? — О, далі мы там! — ...У мяне муж такі харошы, такі харошы, мы так добра з ім жывём, так ладзім... — Пуста! — ...Што хачу, тое сабе і куплю... — Мі-іма! — Мі-іма! — I я!.. — ...Хачу сукенку — куплю сукенку, хачу дзве — куплю дзве, хачу футра — будзе футра... — Канец! Здавай! Ігракі ажыўляюцца, уздыхаюць. Нехта з лёскатам перамешвае костачкі. Цяпер чуваць толькі жанчын. — А мой захварэў. Няма горшай бяды, як хворы мужык у доме. Скардзіцца, уздыхае, крэхча, каб толькі звярнуць на сябе ўвагу. То таго хоча, то сяго, а дасі —у рот не бярэ! Паспрабуй скажы, што ў яго — нічога сур'ёзнага! — Я свайго ў такім выпадку кладу ў ложак. — Гэтак і я раблю. Яшчэ мой любіць, каб класці сілай, нават упіраецца. Пакладу, пастаўлю градуснік, а там — трыццаць сем і дзве дзесятых! Бедны, які ён тады засмучоны! Угаворваю, што грып з такой тэмпературай якраз найгоршы. Супакойваецца тады. Ухутаю, як дзіця,— спі! Сяджу і зубы загаворваю: «Нічога, хутка паправішся...» Ох, такі тады даверлівы, пацешны, ціхі — смех і гора! — Але ці даглядае ён вас? — Э-э, дзе вы бачылі! Толькі тады, калі ў яго няўдачы на службе... — Во-во! У нядзелю гэтыя жанчьшы з мужамі панадзяваюць габардзінавыя паліто, прыбяруць дзяцей, пабяруцца за рукі і чынна пойдуць на самую людную вуліцу шпацыраваць. Дзеці вырываюцца, мацяркі трымаюць іх і роблена ўсміхаюцца знаёмым. Я бачу наскрозь сэнс такіх рытуалаў. А сама люблю паходы ў лес, на поле. Але калі Косця дома і ў нядзелю карпее над сваімі паперамі, а я, самотная, спатыкаю на вуліцы гэтыя прыкладна-паказальныя сем'і, то часам бывае вельмі сумна і прыкра. Бо чалавек — істота, у жыцці якой шмат месца займае неабходнасць эмацыянальнай сувязі з другім чалавекам, патрэбнасць з ім размаўляць і радавацца, шукаць у ім падтрымкі і разумення. Вось і цяпер мяне кранае штосьці, як бы зайздрасць. — Яшчэ раз дуплет! — зноў заладзілі ігракі. — Прыемна, калі добра жывеш з мужам,— пазяхае з сумам другая жанчына. — Салям алейкум, трымай тройку! — ...А мне трэ дошку на кухню раздабыць...— пазяхае трэцяя суседка.— О-оэ-эх!.. — Алейкум салям, шэсць! — Міма! — ...Паліцу трэ зрабіць на посуд... Хадзіла ўчора ў домаўпраўленне, а там сказалі—дошак няма! Тады я заявіла: не дасцё — напішу самой Валянціне Церашковай, будзеце тады, бюракраты, ведаць! Так ім прама і рубанула! А чаго мне баяцца? От яшчэ — маўчы перад усялякім!.. — Гатова! — Чорт, рыба! — Фу ты!.. — Цяпер раздавай ты!.. Дык мы там пяць бутэлек чарніла, тры — каньяку выжлукцілі!.. — Ну і далі-і! — О-о — на ўсю катушку!.. Божа! Яны — з пароды людзей, якія на рабоце толькі і лічаць свой стаж працоўны, каб хутчэй пайсці на так званы адпачынак. I вось адпачываюць!.. Які далёкі ад гэтага Косця! Няўжо і мой незнаёмец па натуры такі? Я ж яго зусім-зусім пе ведаю! Бр-р-р! — калоціць мяне ўсю. Чагосьці трывожуся. З дома вылятае Віця. Я забылася сказаць, ён толькі гэтымі днямі навучыўся вымаўляць «р» і з радасным смакаваннем паўтарае яго дзе трэба і не трэба. Сын мяне не бачыць і зацягвае па ўвесь падворак: — Вррррагу не сдается наш горррдый «Варряг», прррощай, Антони-ина Петрррровна!.. Толік, даць табе жалезнага шоўку? — Нясі! — Не, хадзі ты сюды! Ён у мяне пад ганкам ляжыць, я туды не падлезу адзін! Хочацца зноў
3. Хатняя работніца Тося просіць прыдумаць пісьмо свайму кавалеру ў Карэлію. Тося высылае іх заўсёды даплатнымі. Па яе просьбе раблю пад тэкстам прыпіску: «Ляці, маё пісьмо, ляці, а ты, Мішачка, рубель паштару за яго плаці!» Кажа, што каб выйсці замуж, трэба ўладкавацца афіцыянткай у Дом афіцэраў, але больш там у сталовую не набіраюць. Не, тут мне не падрыхтавацца. Прашу Тосю даварыць абед, бяру партфель і выходжу. На падворку бялеюць там-сям лісткі Косцевай паперы, яе хапае дзецям усяго двара на караблікі ды самалёцікі. Пасярод нашага двара — альтанка, абвітая гарошкам. У альтанцы — у цёмна-сініх плашчах і саламяных капелюшах — мужчыны ляскаюць костачкамі даміно. Пад сцяной на лаўцы грэюцца на сонцы суседкі. Машчуся непадалёк ад іх, паглыбляюся ў кніжку. Абрыўкі размоў адной і другой кампаній далятаюць да мяне. — Дзе быў вечарам, Нікіціч? — Дуплет!.. Учора? — Ага! — У гасцях. — Ну і як? — О, далі мы там! — ...У мяне муж такі харошы, такі харошы, мы так добра з ім жывём, так ладзім... — Пуста! — ...Што хачу, тое сабе і куплю... — Мі-іма! — Мі-іма! — I я!.. — ...Хачу сукенку — куплю сукенку, хачу дзве — куплю дзве, хачу футра — будзе футра... — Канец! Здавай! Ігракі ажыўляюцца, уздыхаюць. Нехта з лёскатам перамешвае костачкі. Цяпер чуваць толькі жанчын. — А мой захварэў. Няма горшай бяды, як хворы мужык у доме. Скардзіцца, уздыхае, крэхча, каб толькі звярнуць на сябе ўвагу. То таго хоча, то сяго, а дасі —у рот не бярэ! Паспрабуй скажы, што ў яго — нічога сур'ёзнага! — Я свайго ў такім выпадку кладу ў ложак. — Гэтак і я раблю. Яшчэ мой любіць, каб класці сілай, нават упіраецца. Пакладу, пастаўлю градуснік, а там — трыццаць сем і дзве дзесятых! Бедны, які ён тады засмучоны! Угаворваю, што грып з такой тэмпературай якраз найгоршы. Супакойваецца тады. Ухутаю, як дзіця,— спі! Сяджу і зубы загаворваю: «Нічога, хутка паправішся...» Ох, такі тады даверлівы, пацешны, ціхі — смех і гора! — Але ці даглядае ён вас? — Э-э, дзе вы бачылі! Толькі тады, калі ў яго няўдачы на службе... — Во-во! У нядзелю гэтыя жанчьшы з мужамі панадзяваюць габардзінавыя паліто, прыбяруць дзяцей, пабяруцца за рукі і чынна пойдуць на самую людную вуліцу шпацыраваць. Дзеці вырываюцца, мацяркі трымаюць іх і роблена ўсміхаюцца знаёмым. Я бачу наскрозь сэнс такіх рытуалаў. А сама люблю паходы ў лес, на поле. Але калі Косця дома і ў нядзелю карпее над сваімі паперамі, а я, самотная, спатыкаю на вуліцы гэтыя прыкладна-паказальныя сем'і, то часам бывае вельмі сумна і прыкра. Бо чалавек — істота, у жыцці якой шмат месца займае неабходнасць эмацыянальнай сувязі з другім чалавекам, патрэбнасць з ім размаўляць і радавацца, шукаць у ім падтрымкі і разумення. Вось і цяпер мяне кранае штосьці, як бы зайздрасць. — Яшчэ раз дуплет! — зноў заладзілі ігракі. — Прыемна, калі добра жывеш з мужам,— пазяхае з сумам другая жанчына. — Салям алейкум, трымай тройку! — ...А мне трэ дошку на кухню раздабыць...— пазяхае трэцяя суседка.— О-оэ-эх!.. — Алейкум салям, шэсць! — Міма! — ...Паліцу трэ зрабіць на посуд... Хадзіла ўчора ў домаўпраўленне, а там сказалі—дошак няма! Тады я заявіла: не дасцё — напішу самой Валянціне Церашковай, будзеце тады, бюракраты, ведаць! Так ім прама і рубанула! А чаго мне баяцца? От яшчэ — маўчы перад усялякім!.. — Гатова! — Чорт, рыба! — Фу ты!.. — Цяпер раздавай ты!.. Дык мы там пяць бутэлек чарніла, тры — каньяку выжлукцілі!.. — Ну і далі-і! — О-о — на ўсю катушку!.. Божа! Яны — з пароды людзей, якія на рабоце толькі і лічаць свой стаж працоўны, каб хутчэй пайсці на так званы адпачынак. I вось адпачываюць!.. Які далёкі ад гэтага Косця! Няўжо і мой незнаёмец па натуры такі? Я ж яго зусім-зусім пе ведаю! Бр-р-р! — калоціць мяне ўсю. Чагосьці трывожуся. З дома вылятае Віця. Я забылася сказаць, ён толькі гэтымі днямі навучыўся вымаўляць «р» і з радасным смакаваннем паўтарае яго дзе трэба і не трэба. Сын мяне не бачыць і зацягвае па ўвесь падворак: — Вррррагу не сдается наш горррдый «Варряг», прррощай, Антони-ина Петрррровна!.. Толік, даць табе жалезнага шоўку? — Нясі! — Не, хадзі ты сюды! Ён у мяне пад ганкам ляжыць, я туды не падлезу адзін! Хочацца зноў
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (90) »