Узмах крыла (Генадзь Бураўкін) Страница 1 - Литвек

Генадзь Бураўкін УЗМАХ КРЫЛА

Падрыхтаванае на падставе: Генадзь Бураўкін, Узмах крыла. Новыя вершы, — Мінск: Мастацкая літаратура, 1995. — 111 с.

Рэдактар: Р. I. Барадулін

Маўклівая, цярплівая душа

* * *

Якое шчасце —

Жыць на белым свеце,

Піць водар траў і цішыню бароў,

Твар падстаўляць пад чабаровы вецер

I мець сям'ю, работу і сяброў!

Якое шчасце —

Жыць зусім звычайна:

Браць кнігі з перапоўненых паліц,

I наліваць вадой крынічнай чайнік,

I ў садзе лісце прэлае паліць!

Якое шчасце —

Даланёй сялянскай

Адчуць слухмянасць гэбля і касы

I з нечаканай прадзедаўскай ласкай

Расчулена пагладзіць каласы,

У засені схавацца за адрыну,

Дзе дуб калыша свой зялёны шум,

I сцішанаю песняю адрынуць

I адзіноту, і бетонны сум,

Аднойчы выйсці ў поле на дасвецці,

Каб зразумець —

Да ачышчальных слёз,—

Якое шчасце —

Жыць на белым свеце

Сярод вясёлак, птушак і бяроз!..

Малітва

Мы здалёку ўбачылі свабоду

I яшчэ не вырваліся з пут...

Божа,

Не дабаў майму народу

Пошасці,

Няпраўды

I пакут.

У чужым нялюдскім землятрусе

Хіба ў нечым мелі мы віну?..

Божа,

Адвядзі ад Беларусі

Здраду,

Вераломства

I вайну.

Смутнаю парою нелюдзімай,

Калі ўсё наўкол ідзе на злом,

Божа,

Захіні маю Радзіму

Мудрасцю,

Спакоем

I цяплом!

* * *

Вы, хто сягоння на крутой арбіце,

Хто пазаймаў чужыя рубяжы,

Збалелую душу маю вазьміце

I разапніце на сваім крыжы.

Вам хочацца зрабіць яе пакутнай —

Даўно ў мяне пакутная яна.

Няўдзячнасцю людскою, як атрутай,

Скалечана, прапалена да дна.

Навошта ж вам цяпер яна такая? —

Ні славы не дадасць, ні барыша.

Як ранішняя свечка, патухае

Маўклівая, цярплівая душа.

Вам хочацца забіць яе навекі.

Няўжо ў вас мала без яе граху? у

...I душы растаптаныя — як вехі

На вашым інквізітарскім шляху.

* * *

Маім зацятым крытыкам

Зайздросьце, любыя, зайздросьце,

Што ў гэты невясёлы час

Я прыязджаю толькі ў госці —

I, зразумела, не да вас,—

Што ў мітынговай калатнечы

Я дараванняў не прашу

I маю гонар чалавечы

I незламаную душу,

Што мілай Бацькаўшчыны справа

Дае мне радасць і спакой

(Хаця вам гэта нецікава

У вашай лютасці сляпой).

I не забудзьце, ягамосьці,—

Вам час расплату прынясе:

Ва ўласнай зайздрасці і злосці

Пазахлынаецеся ўсе.

* * *

Адгудуць гады перабудовы

Адляцяць расчараванняў дні.

I калі не скруцяць нам галовы,

Мы яшчэ збяжымся пры агні.

Дружна памаўчым не без прычыны,

Крыўды і абразы праглынём

I ўдыхнём глыбей дымок айчыны,

Што віецца ціха над агнём.

Глуха прашумяць над намі дрэвы,

Крактануць замшэлыя камлі.

Зразумеем мы,

Што памудрэлі,

Толькі вось не ўсіх мы збераглі.

Хоць былі і ў копаці, і ў пыле

I жыццё пашкуматала нас,

Ні сяброўскіх сцежак не забылі,

Ні агонь агульны не пагас.

* * *

На нашай зямлі ад помнікаў цесна,

Цесна ад лозунгаў і трыбун.

Ламаюць,

Мяняюць высокія крэслы

Пад крыкі:

«Грамі!»

«Абвяргай!»

«Патрабуй!»

Столькі напору!

Столькі эмоцый!

Аж падгінаюцца ножкі ў сталоў.

Носяць і носяць,

Колькі ёсць моцы,

Груды

Праектаў,

Дэпеш,

Пастаноў.

Месяць паседжанняў прэснае цеста,

Не прыпыняючыся ні на міг.

Цесна ад сходаў.

Ад мітынгаў цесна.

Цесна ад планаў

I клятваў дурных.

Змоўклі б хаця

Мегафоны і горны

I блаславёны спакой надышоў.

Стала б для думак,

Для працы прасторна,

Стала б прасторна

Для цёплых дажджоў.

Ну а калі каму трэба,

Каб цесна

I надалей, як заўсёды, было,—

Цесна хай будзе

Ад кветак і песняў,

Цесна ад шчасця

I споведных слоў.

Некалькі новых штрыхоў да знаёмых партрэтаў

Меней слоў і паболей справы! —

Заклікае імклівы час.

Ды ўхмыляецца

злева і справа

Бюракратаў тупая арава,

Не адпраўленая ў запас.

Затаіцца для іх — не нова.

Ціха плодзяць на даўні лад

Пастанову за пастановай,

За дакладам — чарговы даклад.

У паперы ўлягаюць зацята,

Развярэджваюць сверб стары —

Ужо з новых прамоў цытаты

Засцілаюць прывычна сталы.

Зноў стагуюць інструкцый салому

Кабінетныя бугаі.

Так ім хочацца па-старому

У бясконцых нарад гаі.

Б'юць у грудзі, наперад пнуцца —

Толькі б страціць пасад паменш

I загнаць у вятрак рэзалюцый

Свежы вецер крутых перамен.

Балабонства іх не стаміла —

Кожны ўсмак шчыраваць прывык.

I раскручваюць з новай сілай

Канцылярскі цяжкі махавік...

Час перамен нялёгкі і няпросты.

З душы змываюць ліпкі глей гады...

I чалавек, які галёкаў тосты,

Цяпер маўчыць, набраўшы ў рот вады.

Ён чуйна ловіць строгія прамовы,

Паслужліва ківае неўпапад.

I ён змяніцца, як і ўсе, гатовы.