адданы і заўсёды радаваўся, калі яна прыходзіла да яго. Характар у Дункана быў спакойны і роўны, хаця ўвогуле гэтым вялікім кошкам больш уласцівы неўраўнаважанасць і частая змена настрою.

Дункан па-ранейшаму любіў дзяцей. Калі тыя набліжаліся да яго, звер заўсёды радаваўся, хваляваўся, падыходзіў да кратаў, муркаў і глядзеў добрым, ласкавым позіркам.

У заапарку падумвалі аб тым, каб аддаць Дункана ў навучанне. Няхай утаймавальнік дзікіх звяроў навучыць яго розным фокусам цыркавога майстэрства, да якога Дункан праяўляў відавочныя здольнасці.

Але жыццё маладога леапарда склалася іначай. Далейшы яго лёс вырашыў непрадбачаны выпадак.

Уцёкі

Здарылася так, што выхавальніца Дункана паехала ў двухмесячны адпачынак. Спачатку звер сумаваў, шукаў Алену Аляксандраўну кожны дзень сярод работнікаў і наведвальнікаў заапарка. Пільна і нецярпліва прыглядаўся да кожнага, хто падыходзіў да клеткі, але пад канец прымірыўся з адсутнасцю дарагога для яго чалавека.

Неўзабаве Дункана перавялі ў суседнюю, зімнюю клетку, значна меншую за тую, прывычную для яго, можна сказаць, родную, у якой ён пражыў каля года. У старую клетку пасялілі самку леапарда, яе толькі што прывезлі з Заацэнтра.

Дункан быў незадаволены перасяленнем. Хваляваўся, доўга і прыдзірліва разглядаў і вывучаў кожны куток свайго новага жылля.

У мураванай сцяне зімняй клеткі было на вышыні двух з лішнім метраў акно, якое цягнулася ўздоўж усёй сцяны, доўгае і нізкае, з рэдкімі кратамі і без шкла. Акно было якраз над дахам яго старой клеткі.

Ноччу Дункан не спаў. Ён шукаў выйсця, каб вярнуцца ў старую клетку. Увагу яго адразу прыцягнула акно.

Прымераўшыся і добра падскочыўшы, Дункан ухапіўся лапамі за краты акна.

Адлегласць паміж жалезнымі прутамі — даволі шырокая. Адзін з прутоў быў умацаваны слаба. Трымаючыся пярэдняй лапай за краты і ўпіраючыся кіпцюрамі задніх лап у цагляную сцяну, Дункан здолеў другой пярэдняй лапай і галавой адсунуць і сагнуць слабы прут. Ён штурхануў драўляную шыбу, у якой не было шкла, і яна ўпала на дах летняй клеткі. Тады Дункан спачатку прасунуў галаву і пярэднія лапы ў адтуліну, а потым праціснуўся ўсім целам і апынуўся на даху. Адтуль ён лёгка скочыў на зямлю.

Адбылося гэта ў лютым 1959 года, гадзін у пяць раніцы. Было цёмна, да світання далёка, трымаўся невялікі мароз. Падалі сняжынкі. Сняжок прыпарушыў сухую, падмёрзлую зямлю…

Забыўшыся на свой ранейшы намер прабрацца ў старую клетку, Дункан пайшоў па тэрыторыі заапарка.

На свежым снезе заставаліся ўсюды выразныя, круглыя адбіткі яго лап.

Пачатак самастойнага жыцця

Звер, які вырас у клетцы, прывыкае да яе, як да свайго роднага дома, дзе блізкі яму кожны куток. Неахвотна пакідае ён клетку і выходзіць у невядомы і, магчыма, варожы яму свет. Але тут, на тэрыторыі заапарка, усё было Дункану добра знаёма. Па гэтай алеі, паўз высокі павільён з мітуслівымі малпамі і далей, паўз неглыбокую сажалку з гусямі, лебедзямі, качкамі і чайкамі, ён ішоў з Аленай Аляксандраўнай не адзін раз. Алея вяла да аднапавярховага будынка дырэкцыі і да прахадной на вуліцу. Усё гэта быў прывычны свет. Звер хадзіў тут кожны дзень на працягу больш як паўгода.

Прыбіральшчыца ўжо прыйшла, і прахадная была адкрыта. Леапард падышоў да будынка дырэкцыі. Тут яму таксама даводзілася бываць. Дзверы адчынены. Прыбіральшчыца мыла падлогу ў другой палове памяшкання. Дункан ціха ўвайшоў у бухгалтэрыю, усё тут агледзеў і выйшаў. Вуліца, ціхая і спакойная, была яму добра знаёмая. Па ёй Алена Аляксандраўна хадзіла з ім на работу. Звер пайшоў уздоўж высокага зялёнага паркана, якім быў агароджаны з вуліцы заапарк, і павярнуў направа ў бок чыгункі. Трохі пастаяў, спыніўшыся перад рэйкамі, і, не заўважыўшы ніякай небяспекі, перайшоў лінію. За полем цямнеў лес. Тут, таксама як і на вуліцы, было ціха і бязлюдна. Дункану захацелася вярнуцца дамоў, у клетку. Ён адчуў голад і павярнуў назад. Зноў перайшоў цераз чыгунку, але цяпер на гэтым шляху ўзнікла шмат перашкод.

Пакуль ён блукаў па ўскраіне, добра ўжо развіднела. На вуліцы пачаўся рух. Чародамі ішлі адна за адной машыны — грузавікі, аўтобусы, легкавыя. З шумам і грукатам пранёсся па рэйках цягнік, і гэта звера спалохала. Са сваёй выхавальніцай Дункан хадзіў толькі па самых ціхіх, спакойных вуліцах і па алеях парку. Цяпер увесь гэты шум трымаў яго ў стане напружання. Ісці па вуліцы ён не адважваўся. На тратуарах пачалі з’яўляцца людзі, але ніхто з іх, відаць, і не думаў прынесці яму мяса, хоць час кармлення даўно мінуў.

Дункан не хацеў паказвацца незнаёмым людзям на вочы. Ён хаваўся цяпер у садах і палях за маленькімі хаткамі і асабнякамі, у глыбокіх ярах, якіх тут было нямала, і невялікіх пералесках.

Так леапард непрыкметна выбраўся з горада і апынуўся ў лесе, які падступаў блізка да гарадской ускраіны. Адсюль Дункан зрабіў яшчэ спробу пракрасціся да заапарка, але з гэтага зноў нічога не атрымалася.

Пачало цямнець.

На вуліцах запаліліся ліхтары, але рух аўтамашын не зменшыўся. Наадварот, паток іх здаваўся бясконцы.

Цёмна-бэзавае неба ператварылася на ўсходзе ў цёмна-сіняе, а ўсю заходнюю палову небасхілу ахапіла вогненна-чырвонае і малінавае зарава зімовага захаду. Неба, якое ўсё больш цямнела, было цяпер асветлена безліччу агнёў. Святло ішло ад вулічных ліхтароў, ад акон шматпавярховых дамоў, ад сініх, чырвоных і зялёных рэклам над вітрынамі магазінаў і над дахамі высокіх будынкаў.

Марныя пошукі

Дункана шукалі ўсюды.

Яшчэ раніцай, як толькі выявілася, што яго няма ў клетцы, дырэкцыя паведаміла таварыству паляўнічых аб тым, што з заапарка ўцёк леапард.

Група паляўнічых выйшла на пошукі. Спачатку агледзелі ўсю тэрыторыю заапарка. Потым выйшлі па яго слядах на вуліцу.

Сляды звера вялі ў бок чыгункі, але там безнадзейна знікалі. Згубіліся, затаптаныя прахожымі, раз’езджаныя машынамі. Паляўнічыя шукалі ўвесь дзень, але дарэмна, і з надыходам вячэрняга змроку мусілі вярнуцца дамоў.

Ніхто не ведаў, дзе мог падзецца леапард. Звесткі аб Дункане ці аб якіх-небудзь здарэннях, звязаных з ім, не паступалі на працягу дня і ў міліцыю.

Леапарды, як і ўсе кошкі наогул, умеюць добра хавацца. Яны ўдала прыстасоўваюцца да навакольнай абстаноўкі, спрытна выкарыстоўваюць кожнае ўкрыцце, кожнае сховішча і нічым не выяўляюць сябе.

Дункан, нават і не ведаючы аб тым, што яго шукаюць, знайшоў надзейны прытулак у глыбокім, звілістым яры, у густых зарасніках маліны і рознага пустазелля. Сюды не даляталі халодныя лютаўскія вятры, не даносіліся вулічныя гукі, не дасягала яркае і шматкаляровае святло агнёў вялікага