— Снегары, мама?
— Не, ты паслухай, трэба сказаць: сне-гі-ры!
— Ну, мама, я і кажу: снегары!
А Юновіч глядзеў у кніжку… Ах, якія звонкія, чырванагрудыя, чырванабокія, нібыта яблыкі, былі там снегіры! Якая даўняя, далёкая і паўзабытая ўжо казка Юновічавага маленства! I навошта дзяўчынка пыталася пра снегіроў у маці, лепш бы запыталася ў яго. I ён бы… Ён расказаў бы пра дровы, што шугаюць у печы, пра акно, ружовае ад ранішняга сонца; акно замерзла, і цяпер калматае, квяцістае ад марозных узораў яно, і на адной шыбе ледзь свіціцца сіняя ўпадзінка — там, дзе ўчора хукаў на шыбіну. Гэта — учора, а сёння раніца, і ён абуваецца на нізкім услончыку, абкручвае нагу цёплай, падсохлай на гарачай чарэні анучкай, совае яе ў цёплы, таксама толькі з печы, чунь — яму прыемна, радасна, і ён паглядае на палатняную торбачку, што вісіць на сцяне, а ў торбачцы той кніжка, самаробны сшытак і карандаш — каляровы, круглы, з тоўстай сарцавінай, ён такі чырвоны пакідае на паперы след! Карандаш купіла ўчора маці: атрымала за бацьку першую пенсію. Маці ўвечары плакала, а дзед напіўся, кляў суседа, што ў першы год вайны прывалокся з фронту дамоў, нібыта з-за параненай нагі, ды так і астаўся дома, нават у партызаны не пайшоў. Бабуля ўсхліпвала, гладзіла рукою ўнукавы стрыжакі, а ён вырваўся ад яе, забіўся ў куток на печы і ціха плакаў там, каб не чулі. Гэта было ўчора, а сёння свяціла сонца ў хату. Яму было радасна, маці сказала збегаць на двор па дровы, калі ён абуўся, і ён пабег… Якая гэта была раніца! Чырвонае стаяла ў небе сонца, дыміў комін, ружовыя ад сонца водбліскі і сінія ад дыму цені ляжалі на снезе.
За агародамі па шаранку цягнуў з дровамі санкі дзядзька Апанас — санкі суха парыпвалі, і яшчэ чутно было, як правальваўся пад дзядзькавымі нагамі снег: шах! шах! шах! А ў гародчыку каля хаты абселі парэчкавы куст снегіры,— такія звонкія, чырванагрудыя, нібыта яблыкі, снегіры. На парэчкавым кусце асыпаўся іней, церусіўся на птушак, а яны ўсё адно былі звонкія і чырвоныя…
Ах, які ён шчаслівы, што такая раніца і што ў яго ёсць каляровы карандаш, каб намаляваць птушак!..
— Мама, а гэта што? — пыталася дзяўчынка.
Юновіч глядзеў у аўтобуснае акно. Праз адзін прыпынак трэба было выходзіць.
Ён нічога яшчэ не вырашыў, Юновіч, нават калі быў ужо ў дырэктаравай прыёмнай. Ён не прыспешваў сябе, і амаль непазбежнае, тое, што столькі разоў паўтаралася ўжо, марудзіла паўтарыцца. Час не падганяў Юновіча, і гадзіны адлічваліся не там, дзе была рэдакцыя.
— Вам да каго? — пыталася сакратарка.— Да дырэктара?
— Я з газеты,— сказаў Юновіч,— перадайце там…
I кіўнуў на дзверы.
Сакратарка чамусьці разгубілася:
— Дырэктар? Пагляджу… ён быў… не ведаю…
Сакратарка пайшла.
Юновіч сядзеў у прыёмнай і чакаў. «Смешна,— думаў ён,— дырэктар возьме вось ды і зарэжа свой артыкул, скажа: карэспандэнта не пускаць, мяне на камбінаце няма».
Выбегла сакратарка:
— Дырэктар просіць зайсці.
Юновіч пайшоў…
Адкінуўшыся на спінку крэсла, дырэктар глядзеў у акно. Ён жвава павярнуўся, калі Юновіч увайшоў, і ўстаў з-за стала, чакаючы.
— 3 газеты? Чым парадуеце, га? Бачу, крытыкаваць прыехалі… 3 вамі, газетчыкамі, трэба вуха трымаць востра… Калі ласка, сядайце.
Дырэктар быў нізкаваты, у чорным пінжаку шырокага крою. Несамавітую, у шэрую палоску кашулю ледзь не ўсю закрываў на грудзях чырвоны, завязаны фабрычным вузлом гальштук — з тых, што на гумцы. Твар у дырэктара быў курносы, а на лысаватай галаве тырчаў хібок зляжалых светлых валасоў.
— Дык пад што ж падкоп надумалі весці? Па сакрэту, га?
Дырэктар усміхаўся. Дырэктар быў яўна ў настроі, ён жартаваў. Здавалася, даўно не меў ён такой прыемнасці, як гэты нечаканы Юновічаў прыход. «Прытвараецца,— здагадваўся Юновіч,— бо не ведае, чаго я хачу».
Ён сеў і амаль афіцыйна пачаў тлумачыць, чаго прыйшоў.
Дырэктар на вачах мяняўся. Дырэктар ужо не жартаваў. Дырэктару было ўжо сумна. Пісаць артыкул яму не ставала часу і да таго ж ён не хацеў адбіраць у газетчыкаў іх законны хлеб. У дырэктара ёсць багаты матэрыял, ён яго цалкам дасць у распараджэнне Юновіча. (Дырэктар адчыніў дзверы і сказаў сакратарцы, каб падабрала ўсё, што ёсць па самадзейнасці.) Выразкі сваіх ранейшых артыкулаў дырэктар дасць асобна.
Юновіч не пярэчыў і маўчаў. Час не падганяў яго сёння, і амаль непазбежнае, тое, што столькі разоў паўтаралася, марудзіла паўтарыцца. Ён нічога яшчэ не вырашыў, Юновіч,— проста ведаў, што дырэктараў артыкул можа напісаць і не напісаць.
Сакратарка прынесла паперы. Ён пачаў іх гартаць.
Дырэктару было сумна, і ён хадзіў па пакоі. Падыходзіў да вешалкі, прыглядаўся нечага да паліто, пстрыкаў па ім пальцам, надзяваў на чаравікі галошы і адразу здымаў іх. Дырэктару было сумна. На стале пачаў званіць тэлефон. Дырэктару знаходзіўся занятак.
Юновіч усё яшчэ гартаў паперы.
Дырэктар гаварыў па тэлефоне:
— Іван Пятровіч? Як гэта вы надумалі пазваніць? Дзякуй… Жывём — не плачам… Ды я хоць зараз… Чаму ж — машыну ўзяць можна. Гэта вы праўду сказалі… Галаву праветрыць не пашкодзіць. Ну добра, добра… Дамовіліся.
Дырэктар палажыў трубку і запытальна паглядзеў на Юновіча. «Зараз трэба сказаць нешта,— падумаў Юновіч.— Чаго я маўчу?» —I ён адсунуў ад сябе паперы.
— Усё,— сказаў ён,— больш не трэба.
— Ну вось і добра,— узрадаваўся дырэктар,— вось і добра… Вы, газетчыкі, з налёту ўсё хапаеце — такая прафесія. Вам і пяро ў рукі. Толькі вы гэта… тэлефон мой запішыце: можа, удакладніць што трэба ці падпісаць…
— Тэлефон? — перапытаў Юновіч,— а навошта тэлефон? Вы яго самі напішаце ў канцы артыкула — такая ў нас форма…
— Дык вы…— сказаў дырэктар.
— …артыкул пісаць не буду,— сказаў Юновіч.— Нічога не разумею ў гэтых паперах. Не ведаю спецыфікі. А вам, як кажуць, і пяро ў рукі…
Дырэктар утаропіўся на Юновіча і маўчаў. «Нямая сцэна,— думаў Юновіч,— трэба ісці». Яму было нецікава глядзець на выраз дырэктаравага твару. Ён падняўся з крэсла.
— Бывайце,— сказаў Юновіч.— Было б добра, каб артыкул падрыхтавалі да заўтра.
Юновіч пайшоў…
Ён не адразу заўважыў на вуліцы, што пачало пагаднець. Дзьмуў слабы вецер. Туману ўжо не было.
Дробныя, вільготна-белыя хмары плылі над горадам, і сінія лапікі неба высвечвалі ў іх.