Крокі па старых лесвіцах (Людміла Іванаўна Рублеўская) Страница 1 - Литвек

Людміла Рублеўская Крокі па сртарых лесвіцах

Вершы

Бібліятэка часопіса Маладосць 2 (20)

Выдаецца з 1988 года

Выходзіць 12 разоў у год

МІНСК

Выдавецтва ЦК КП Беларусі

1990

Людміла Рублеўская

Людміла РУБЛЕЎСКАЯ нарадзілася ў 1965 годзе ў горадзе Мінску. Пасля заканчэння Мінскага архітэктурна-будаўнічага тэхнікума працавала тэхнікам-архітэхтарам ВА «Гарызонт». Вучылася ў Літаратурным інстытуце імя М. Горкага ў Маскве. Зараз студэнтка філфака БДУ імя У. І. Леніна.

Друкавалася ў часопісах «Полымя», «Маладосць», «Беларусь», «Нёман», «Парус», «Работніца і сялянка», у штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», у зборніку «Дзень паэзіі» і іншых рэспубліканскіх выданнях.

«Крокі па старых лесвіцах» — першы паэтычны зборнік паэтэсы Людмілы Рублеўскай.

Знаёмячыся з творамі, вы пройдзеце палыновымі і вогненнымі шляхамі беларускай гісторыі, задумаецеся над лёсамі вялікіх людзей мінуўшчыны і адчуеце боль і хваляванне аўтаркі за стан роднай культуры.

ПРЫСТУПКІ

Прыступкі,

прыступкі...

Стагоддзі, стагоддзі...

Над кожнаю вежаю сонца ўзыходзіць.

Сягодня — ўзыходзіць,

а заўтра, магчыма,

Асвецяцца толькі кругі пад вачыма.

Прыступкі,

прыступкі —

Імкненне да неба.

Да лесвіц старых надбудоўваць іх трэба.

Ды пісьмамі ў вечнасць

ад нас адляталі

Прыступкі, што продкі калісь збудавалі.

Яны адляталі павольна да бога

(Хоць помнік забыты —

не варты нічога).

Яны ланцугом акавалі паветра

(Нічога не важыць

забытая вера).

I гэты ланцуг адрываецца зараз

Ад вежы старой,

непатрэбнай, як нараст,

Ад вежы,

карэннямі ўрослай, як дрэва,

Ад вежы,

якая нікому не трэба!..

Прыступкі,

прыступкі...

Адкрылася прорва.

Сышліся дарогі, як сумныя бровы,

I вецер гуляе на ўсіх скрыжаваннях...

I ЦЭГЛЫ НА НОВЫХ НЯМА РЫШТАВАННЯХ.

І

ДУША

Свой воблік сапраўдны

яна не прыпомніць даўно,

Але памятае цяпло чалавечае хаты —

Сівая варона

маё прылюбіла акно,

I лётае з могілак,

сеючы рогат хрыпаты,

На вокны другія лятуць галубы,

вераб'і...

Што хоча сказаць мне

абвуглены сколак сумнення?

Не птушка —

душа,

а гарлае—

таму што баліць

I пер'еў баіцца сваіх з хваравітым адценнем.

Дваром пралятае —

шпурляюць каменне ў яе

Хлапчыскі, якія жывуць паміж сёння

і заўтра...

Прадзедаўскі боль прылятае штодня да мяне,

У пер'ях праклёну,

у паху палынавай гары.

Садзіцца за шыбай —

а цень адкідае ў пакой.

Паветра здаецца гаркавым,

а шкло — непразрыстым...

...А сёння на шкле падсыхала

вароніна кроў,

I голуб за шыбай

бялюткія перыйкі чысціў.

ПЛАЧКА

За яе мячоў не крыжавалі,

Не палілі за нявернасць дом.

Дні цяклі, і дзён цямнелі хвалі,

I душа чужым цямнела злом.

Не спазнала ні любві, ні шчасця.

Вечным болем вусны апякло.

I яна цяпер шчаслівым плаціць

Напамінам пра жывое зло.

I апоўдні, у гарачым полі,

Дзе сплятае сцежкі Палявік,

У адзенні чорным чорнай поўняй

Сее Плачка, як праменні, крык.

I апоўнач, на сухіх балотах,

Дзе крывы асіннік ды дзірван,

Ловіць Плачка перасохлым ротам

Зорамі засеяны туман.

I на золку, ля замшэлай студні,

Дзе ўздымае дзіды крапіва,

Вёскі мёртвай мёртвае бязлюддзе

Будзіць Плачка... I шуміць трава...

Па зямлі, сухой і раўнадушнай,

Ходзіць Плачка, плача па жывых,

Нібы ў ёй усе гняздзяцца душы

Здраджаных жанчын часоў былых.

Нібы ёй адной вядома прышласць,

Што нясе нам нечуваны жах...

...I цяпер спаскуджаная Свіслач

Чорнай Плачкай

стогне па начах...

ВАЎКАЛАКА

Трымціць у вадзе аер.

Хачу цеплыні, спакою.

А я — напалову звер —

Маўчу нематой людскою.

Я — вылюдак для людзей,

I я ж для ваўкоў —

пачвара.

У ціхай, як ноч, вадзе

Русалка аб ліўні марыць.

I я нават ёй —

нішто,

Як зорка —

нішто для багны.

I поўсць не стане шчытом

Ад срэбранай кулі прагнай.

Аер ад стрэлу ўздыхне,

I куля ўвап'ецца ў грудзі...

За што ж караюць мяне

I бог,

і звяры,

і людзі?

УЦЕКАЧЫ

Заблудзіў карабель наш у моры.

Стырнавы—і сляпы, і стары.

А на палубе людзі гавораць,

I смяюцца, і стогнуць вятры.

Ветразь з плямамі солі і плесні

Выпнуў грудзі, нібыта гусак,

I змяшалася з хвалямі песня —

Не забыцца яе аніяк.

Будзе бура —

і нехта загіне,

Будзе дождж —

і нап'ёмся вады...

На ўзбярэжжы якойсьці краіны,

Быццам чайкі, святлеюць дамы.

Там нябожчыкаў з плачам хаваюць —

Мы без боязі ў хвалі нырнём.

Можа, і нарадзілі нас хвалі —